Nếu trách nhiệm trong hợp đồng là trách nhiệm do vi phạm những nghĩa vụ được quy định trong hợp đồng mà hai bên đã cam kết thực hiện vi phạm nghĩa vụ đã tồn tại trước đó. Nhưng không phải cứ hai bên có quan hệ hợp đồng thì mọi thiệt hại gây ra đều đưa đến trách nhiệm trong hợp đồng, và ngược lại, trách nhiệm ngoài hợp đồng không nên hiểu là giữa hai bên hoàn toàn không có quan hệ hợp đồng. Văn phòng luật sư Bình Dương Trường Thành sẽ chia sẻ một số ý về các tình huống pháp lý liên quan đến luật hợp đồng này
Khi nào phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng?
Trách nhiệm nào cũng vậy, dù là hình sự, dân sự hay hành chính bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, cơ sở đó là một thể thống nhất, bao gồm: có thiệt hại xảy ra; hành vi gây thiệt hại phải là hành vi trái pháp luật; phải có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật gây ra thiệt hại và thiệt hại xảy ra; phải có lỗi của người gây thiệt hại. Nếu thiếu một trong bốn điều kiện nói trên thì không đủ cơ sở pháp lý để yêu cầu người gây thiệt hải phải bồi thường. Trách nhiệm ngoài hợp đồng đưa đến một hệ quả là người gây thiệt hại phải bồi thường toàn bộ thiệt hại (cả trực tiếp lẫn gián tiếp) cho người bị thiệt hại, ngược lại thì người gây ra thiệt hại trong hợp đồng chỉ phải bồi thường những thiệt hại trực tiếp và những thiệt hại có thể đoán trước được khi kí kết hợp đồng. Trong trường hợp thiệt hại ngoài hợp đồng do nhiều người gây ra thì họ đương nhiên phải chịu trách nhiệm liên đới. Nhưng trong hợp đồng thì các bên chỉ phải chịu trách nhiệm liên đới nếu có thỏa thuận trước.
Quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng
Từ Điều 604 đến Điều 630 Bộ Luật Dân Sự 2005 quy định về việc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, trách nhiệm bồi thường có nhiệm vụ bảo vệ tài sản, tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm của công dân, tài sản, danh dự, uy tín của các tổ chức bằng hai cách: 1. Trong trường hợp tài sản bị xâm phạm thì thiệt hại bồi thường bao gồm: Tài sản bị mất; tài sản bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng; lợi ích gắn liền với việc sử dụng; khai thác tài sản; chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, và khắc phục thiệt hại. Nếu bị thiệt hại về tài sản thì người có tài sản có quyền yêu cầu người gây thiệt hại bồi thường bằng một số tiền hay thay thế bằng tài sản tương đương hoặc sửa chữa tài sản đã bị hư hỏng để khôi phục giá trị sử dụng như tình trạng ban đầu.
Trường hợp gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe thì người bị thiệt hại có quyền yêu cầu người gây thiệt hại phải bồi thường bao gồm: Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại; thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị. Ngoài ra, luật sư tư vấn luật hợp đồng còn phải nhấn mạnh người gây thiệt hại còn phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất tinh thần mà người đó gánh chịu, vì vậy có thể nói quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trong trường hợp thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm góp phần bảo vệ tính mạng, sức khỏe của công dân.
Tất nhiên trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng không chỉ dừng lại ở mục đích bảo vệ tài sản, tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm của công dân; tài sản, danh dự, uy tín của tổ chức mà còn có ý nghĩa to lớn trong việc giáo dục công dân, phòng ngừa tội phạm vì bất cứ cá nhân nào khi gây ra thiệt hại cho người khác đều phải có nghĩa vụ bồi thường.